Czy zdarzyło Ci się kiedyś odnieść sukces, a mimo to w głowie pojawiły się myśli, że to nie Twoja zasługa, lecz zwykły „fart”? Szef co prawda był zadowolony… Ale co, jeśli się dowie, że to był tylko przypadek? Jeśli utożsamiasz się z powyższym przykładem, być może padłeś ofiarą syndromu oszusta!
Czym jest syndrom oszusta?
Syndrom oszusta (ang. Imposter syndrome) występuje, gdy masz głębokie wewnętrzne poczucie, że sukces, który właśnie odniosłeś już nigdy się nie powtórzy i jest on wynikiem zwykłego szczęścia, a nie twoich kompetencji w danej dziedzinie. Towarzyszy mu poczucie strachu przed zdemaskowaniem i bycia fałszywym. Osoba z Imposter Syndrome wierzy, że jej osiągnięcia nie są zasłużone, lecz silnie zależne od czynników zewnętrznych, jak np. przypadek, szczęście czy znajomości. Takie uczucia towarzyszą jej za każdym razem, kiedy odnosi sukces, wzbudzając silne poczucie fałszu i oszukiwania innych.
Grupy ryzyka syndromu oszusta
Na wystąpienie syndromu oszusta są podatne szczególnie te osoby, które w dzieciństwie były chwalone za zdolności, zaradność oraz osiągały sukcesy w różnych dziedzinach. Podejście takie kształtuje obraz inteligencji jako cechy stałej, którą jesteśmy obdarowani i nie mamy na nią wpływu. W efekcie wyzwalane są zachowania, dzięki którym reszta świata postrzega nas jako mądrych i kompetentnych. W grupie ryzyka najczęściej znajdują się: osoby pracujące naukowo, studenci, uczniowie szkół średnich oraz menagerowie.
Sprawdź, Jak prowadzić blog firmowy i czy w ogóle warto to robić?
Czy JA mam syndrom oszusta?
Aby stwierdzić, czy syndrom oszusta dotyczy właśnie Ciebie, warto zastanowić się nad swoją postawą i podejściem do pracy lub innego istotnego obszaru życia. Poniżej zamieszczamy kilka przykładowych stwierdzeń, które będą w tym pomocne:
- Muszę wykonywać polecone mi zadania bezbłędnie i najlepiej – bez wysiłku.
- Reaguję bardzo krytycznie, kiedy coś mi nie wychodzi.
- Boję się porażki.
- Angażuję się w zadania, które są dla mnie łatwe. Żadnych trudnych zadań!
- Moje sukcesy nie dają mi szczęścia.
Jeśli utożsamiasz się z większością powyższych stwierdzeń (a nie tylko z pojedynczymi zdaniami!), najprawdopodobniej znajdujesz się w grupie ryzyka. Bycie perfekcjonistą nie oznacza od razu, że cierpisz na syndrom oszusta. Kluczowe jest jednak, abyś umiał ustalić, czy Twoje zwycięstwa są źródłem szczęścia lub nie i czy towarzyszy im głębokie przeświadczenie o oszukiwaniu innych. Dopiero wtedy możesz podejrzewać u siebie cechy syndromu oszusta.
Jak radzić sobie z syndromem oszusta?
W zależności od nasilenia Syndromu Impostera możesz pracować samodzielnie nad zmianą lub zwrócić się o pomoc do specjalisty. W pierwszym przypadku, odpowiedzi warto poszukać w fachowej literaturze – pomocne mogą okazać się takie pozycje jak: Syndrom oszusta, czym jest i jak sobie z nim poradzić,[i] The Imposter Syndrome – Myth or Trtuh?[ii], Imposter Syndrome: Diagnose and Defeat Imposter Syndrome Once and For All[iii]. Jeśli jednak czujesz, że potrzebujesz z kimś porozmawiać, zachęcamy Cię do poszukania kompetentnego specjalisty!
Autor tekstu: Claudia Róża Janiszewska
[i] Syndrom oszusta, czym jest i jak sobie z nim poradzić Alan Coleger. Ebook – Ebookpoint.pl – tu się teraz czyta!
[ii] The Imposter Syndrome– Myth or Truth? by Jozsef Piller – Audiobook | Scribd
[iii] Imposter Syndrome by Deborah Stonell – Ebook | Scribd