Iloraz inteligencji to tylko jeden z czynników definiujących funkcjonowanie i myślenie człowieka. Stanowi on, co prawda, umowną miarę zdolności poznawczych, jednak inteligencja jest wielowymiarowa i warto zwrócić również uwagę na inne aspekty, wpływające na nasze zachowanie. Przykładem może być inteligencja emocjonalna.
Inteligencja emocjonalna
Wyrażenie składa się z dwóch pojęć: inteligencja oraz emocje. Pierwszy z wymienionych wyrazów odpowiada za przebieg procesu myślenia. Wpływa to na zdolność korzystania z informacji i doświadczeń. Pozwala na obserwację i przemyślenia oraz pomaga wychodzić z problematycznych wydarzeń. Emocje natomiast towarzyszą nam podczas m.in. tych trudnych, ale również przyjemnych chwil. Stanowią one subiektywny stan psychiczny, motywujący do podejmowania decyzji.
Stojące przed nami wybory podejmujemy zarówno emocjonalnie – pozycjonujemy, która opcja jest bliżej naszego serca, jak i inteligentnie – z użyciem wiedzy i rozwagi. Chwilami przestajemy kontrolować emocje. Nieświadomie wpływają one na nasze działania i funkcjonują w tle.
Warto poznać podstawowe emocje, które wyróżnił Paul Ekman:
- zaskoczenie,
- radość,
- wstręt,
- strach,
- złość,
- smutek.
Przeczytaj również: Silny zespół, lepsze wyniki – jak menedżer może budować morale pracowników?
Inteligencja emocjonalna, czyli świadomość emocji
Znając podstawowe emocje, łatwiej nam je zrozumieć. Powoduje to, że potrafimy je kontrolować oraz rozpoznać u drugiego człowieka. Obserwacja własnych odczuć uczy nas doświadczać emocje i sygnały wysyłane przez otoczenie, być empatycznym. Procesy, które opisaliśmy, to właśnie inteligencja emocjonalna. Podkreślić należy kontrolę emocji. Od niej wszystko się zaczyna. Świadome używanie uczuć pozwala na:
- budowanie mocnych relacji,
- radzenie sobie ze stresem,
- podejmowanie świadomych decyzji,
- konsekwentne dążenie do celu.
Rozwój inteligencji emocjonalnej
Dbanie o inteligencję emocjonalną i pielęgnowanie jej możemy rozpocząć od nauki nazywania i rozpoznawania swoich uczuć. Dostrzegając emocje towarzyszące nam w danej chwili, należy unikać dzielenia ich na dobre i złe. Wszystkie są potrzebne.
Ciekawe jest to, że uczucia są efektem myślenia abstrakcyjnego, stanowią wrażenia z interpretacji zdarzeń. Emocje są nam przypisane i uwarunkowane genetycznie. Działają za sprawą układu nerwowego. Emocje działają intensywnie, uczucia stopniowo nabierają na sile. Samoświadomość, potrzebną w rozwoju inteligencji emocjonalnej, rozwijamy poprzez:
- zapisywanie swoich emocji i uczuć w zeszycie,
- stosowanie techniki mindfulness,
- medytację,
- jogę,
- kontakt z drugim człowiekiem i nawiązywanie relacji,
- analizę zachowań swoich i drugiej osoby.
Trenowanie inteligencji emocjonalnej możemy inaczej nazwać nauką uważności.
Jak rozpoznać osobę z wysoko rozwiniętą inteligencją emocjonalną?
Inteligencja emocjonalna jest cechą nabytą i stanowi umiejętność miękką. Osobę z wysoko rozwiniętą IE rozpoznamy po tym, że słucha innych i stara się zrozumieć i współodczuwać emocje. Potrafi regulować swoje zachowanie emocjonalne automatycznymi mechanizmami i świadomymi strategiami. Unika uleganiu impulsom emocjonalnym.
Teksty źródłowe:
- A. Szczepaniak, K. Jabłkowska, Historia rozwoju pojęcia inteligencji emocjonalnej [dostęp: 04.12.2024]
- M.Sadowska, M.Brachowicz, Struktura inteligencji emocjonalnej [dostęp: 04.12.2024]
- https://somentiq.pl/slownik/i/inteligencja/
- https://somentiq.pl/blog/psychologia/emocje/#h-czym-dokladnie-sa-emocje
- Krupiński, R., & Jankowiak, A. (2012). Słownik psychologiczny. Leksykon ludzkich zachowań, Konin.
- https://www.ican.pl/b/jak-rozwijac-inteligencje-emocjonalna/P4pKTN1Ju
- https://ewelinabrzostowska.com/lista-uczuc-i-emocji/
- https://pieknoumyslu.com/roznice-miedzy-emocjami-a-uczuciami-trzy-najwazniejsze-zagadnienia/
Autor tekstu: Zuzanna Baran (15.Zuzka.02)
Copywriter, architekt informacji, creative director. Specjalizacja: art branding. Lubi nieoczywiste rozwiązania i połączenia. Zaprojektuje Twoją markę od strategii, przez logo, po stronę internetową. Interesuje się mandalą jako narzędziem arteterapii.